“3’üncü doz olarak üretilen aşımızı yaptırabilirler”

Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık, Covid-19 aşılarında ilk 2 dozdan yaklaşık 6 ay sonra hatırlatma dozunu tek doz yapmak gerekeceğini söyledi. Balık, “Erciyes Üniversitesi’nde geliştirilen aşımız Çin aşısı ile aynı teknolojiye sahip yani inaktif aşıdır. Dolayısıyla Çin aşısı olan vatandaşlarımız 3’üncü doz olarak Erciyes Üniversitesi’nde üretilen aşımızı yaptırabilirler” dedi.

Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Balık, bazı aşıların ömür boyu bağışıklık bırakmadığını ve belli sürelerle bağışıklığı idame ettirmek için hatırlatma dozlarının tek doz olarak yapılması gerektiğini belirtti. Prof. Dr. Balık, “Koronavirüs aşılarında da ilk 2 aşıdan yaklaşık 6 ay sonra hatırlatma dozunu tek doz olarak yapmak gerekeceği şu andan itibaren anlaşılıyor. Bu süre inaktif aşılarda 6 ay gibi görünüyorken mRNA aşılarında yani bizim kullandığımız Biontech aşılarında daha uzun süre olabilir; 8 ay, 1 yıl ya da 2 yıl. ABD’de bir iddia ortaya atıldı; mRNA aşılarında yani örneğin Biontech aşısında ‘Hatırlatma dozu gerekmeyebilir’ diye ama bu iddia bilimsel olarak da ispatlanmaya muhtaç. Bir taraftan hem inaktif hem de mRNA aşılarının Faz-3 çalışmalarına dahil edilen gönüllüler takip edilmeye devam ediliyor. Yani bunlarda bağışıklık ne kadar sürecek; 6 ay mı, 1 yıl mı, 2 yıl mı; bu takipler yapılıyor. Bu takiplerin sonunda yaklaşık 3-5 ay sonra ‘Hangi aşıda, ne kadar süre sonra hatırlatma dozu yapacağız?’ bunu daha net söyleyebileceğiz ama şu anda öngörülerimiz; Çin aşısında 2’nci dozdan 6 ay sonra hatırlatma dozu gerekecek gibi görünüyor. Bu süreler sonunda aşının etkisi azalıyor. Bizdeki ve dünyadaki gözlemler şu an bunu gösteriyor” diye konuştu. 

‘ÇALIŞMALAR YAPILIYOR’

Prof. Dr. Balık, Erciyes Üniversitesi’nde geliştirilen yerli aşının Faz-3 aşamasına geldiğini hatırlatarak, “Kayseri’de geliştirilen aşımız, Çin aşısı ile aynı teknolojiye sahip yani inaktif aşıdır. Dolayısıyla Çin aşısı olan vatandaşlarımız 3’üncü doz olarak Erciyes Üniversitesi’nde üretilen aşımızı yaptırabilirler. Kaldı ki dünyada hatırlatma dozu olarak farklı aşıların kullanımıyla ilgili çalışmalar yapılıyor. Mesela ABD’de Ulusal Hastalık Merkezi, farklı aşıların hatırlatma dozu olarak kullanılmasıyla ilgili bir çalışma başlattı. Önümüzdeki aylarda farklı aşıların hatırlatma dozunda aynı aşıya göre daha mı iyi olacağı, daha mı avantajlı olacağı ortaya çıkacak. Yine bazı farklı aşıların hatırlatma dozu ya da ikinci doz olarak kullanıldığı görüldü. Bunların herhangi bir sorun oluşturmadığı hatta farklı aşıların ikinci doz ya da hatırlatma dozu olarak kullanılmasının belki de daha güçlü bir bağışıklık vereceği ile ilgili birtakım öngörüler var” dedi. 

‘YAN ETKİ BEKLEMİYORUZ’

Prof. Dr. Balık, “Diyelim ki kişiye ilk iki doz Biontech aşısı yapıldı. Biontech aşısının hatırlatma dozunun süresi belli olduğunda; diyelim ki 8 ay olduğuna karar verildi. O taktirde 3’üncü doz yanı hatırlatma dozunu Erciyes Üniversitesi’nde üretilen kendi aşımızla yaptırabilme imkanı olacak. Her ne kadar bununla ilgili klinik çalışmalar bitmemiş olsa bile teorik olarak şu anda bunu öngörebiliriz. Herhangi bir yan etki oluşturmaz. Yani 3’üncü dozu farklı aşılarla yapmanın herhangi bir ek yan etki oluşturacağını beklemiyoruz” diye konuştu.