Bakanlıktan altında ‘ithalat kotası’ açıklaması

Bakanlık, işlenmemiş altın ithalatında uygulanan kota tedbirlerine dair son günlerde gündeme gelen sorulara yazılı bir açıklama ile yanıt verdi.

1- Kota uygulamasına neden ihtiyaç duyuldu?

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, 2022 yılında işlenmemiş altın ithalatında bir önceki yıla göre yaklaşık %200’ün üzerinde bir artış yaşandı. Bu artış, cari işlemler açığı içinde net altın ithalatının büyük bir paya sahip olmasına neden oldu. Bu durum, altın ithalatındaki artışın cari dengeye olumsuz etkisini azaltmak amacıyla kota uygulamasına ihtiyaç duyulmasına yol açtı.

2- Kota miktarı nasıl belirlendi?

Kota uygulaması için aylık olarak belirlenen miktar, işlenmemiş altın ithalatının uzun dönem aylık ortalamasının 1,5 katı olarak belirlendi. Bu kapsamda, kota miktarı aylık 12 ton olarak belirlendi.

3- Kota uygulaması hangi ithalat işlemlerini kapsamaktadır?

Kambiyo mevzuatı gereğince, işlenmemiş altın ithalatı sadece Bakanlıkça yetkilendirilen kıymetli madenler aracı kuruluşları aracılığıyla gerçekleştirilebilmektedir. Dolayısıyla, kota uygulaması sadece bu kuruluşlar aracılığıyla yapılan ithalat işlemlerini kapsamaktadır. Ancak, kıymetli madenler aracı kuruluşu olmayan kişiler tarafından yapılan işlenmemiş altın ithalatı Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kapsamında olduğu sürece kota uygulamasının dışında tutulmaktadır.

4- Kota dağılımı nasıl yapıldı?

Aylık kota miktarının dağılımı, kıymetli madenler aracı kuruluşlarının belirli bir dönemde gerçekleştirdikleri ithalat miktarları esas alınarak objektif bir şekilde yapılmaktadır. Ayrıca, kota kapsamında olup da ithalat yapmayan firmalar için belirli bir rezerv miktarı ayrılmıştır.

5- Kota uygulaması sürecinde hangi değişiklikler yapıldı?

Süreç içerisinde, mücevher ihracatçılarının ham maddeye erişimde yaşadıkları zorluklar ve uluslararası piyasalardaki fiyat farklılıkları dikkate alınarak bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu kapsamda, mücevher ihracatçılarının işlenmemiş altın satın alabilmesi için kota içinde özel bir pay ayrılmıştır. Ayrıca, kıymetli madenler aracı kuruluşlarının payı azaltılarak, kuyum işletmelerine satış için ayrılan kota artırılmıştır.

Şu anki durumda, aylık 12 tonluk işlenmemiş altın ithalatı kotasının yaklaşık %25’i mücevher ihracatçılarına, %38’i kuyum işletmelerine, %33’ü kıymetli madenler aracı kuruluşlarına ve %4’ü ise belirli bir dönemde ithalat yapmamış ancak sonrasında ithalat yapmak isteyen kıymetli madenler aracı kuruluşlarına tahsis edilmiştir.