İran’da neler oluyor? ‘Ahlak polisi’ kaldırılıyor mu?

İran Genel Başsavcısı Muhammed Cafer Muntazeri, ülkede iki aydan uzun süren Mahsa Amani gösterileriyle ilgili eleştirilerin odağındaki “ahlak polisi” için kullandığı ifadeler tartışma konusu oldu.
İran basınında servis edilen habere göre Muntazeri, ahlak polisi biriminin kapatılmasına ilişkin bir soru üzerine, “Ahlak polisinin yargı erki ile hiçbir ilişkisi yoktur. Ahlak polisi, geçmişte nerede kurulduysa orada kapatılmıştır” dedi.
İran yerel basını, Muntazeri’nin bu açıklamalarına dayanarak “uygulamanın kaldırıldığına” yönelik haberler yaptı.
Emniyet teşkilatından ise henüz konuyla ilgili açıklama yapılmadı.
NE OLMUŞTU?
Tahran’da 13 Eylül günü 22 yaşındaki Mahsa Amani, kadınların saçlarını ve kollarını tamamen örtmesini gerektiren ahlak yasalarını çiğnemekle suçlanarak tutuklandı.
Amani, gözaltına alındıktan sonra komaya girerek hastaneye kaldırıldı ve 16 Eylül’de hayatını kaybetti.
Görgü tanıkları, Amani’nin gözaltına götürülürken polis minibüsünde darbedildiğini gördüklerini söyledi. Polis, 22 yaşındaki Amani’nin kalp krizi sebebiyle hayatını kaybettiğini iddia ediyor. Ailesi ise Amani’nin vücudunda işkence sonucu morluklar oluştuğunu öne sürüyor.
Polis ayrıca, Amani’nin yüzünü tutarak yere düştüğünü gösteren olayın kamera görüntülerini yayınladı. Amani’nin babası, görüntülerin düzenlendiğini ve kızının önceden bir sağlık sorunu olmadığını dile getirdi.
İranlı bir sağlık yetkilisi de ailenin ifadelerini destekledi ve Amana’nin büyük olasılıkla kafasına aldığı bir darbe sebebiyle hayatını kaybettiğini söyledi.
AHLAK POLİSİ NEDİR?
Amani’nin gözaltına alındıktan sonra fenalaşarak hastaneye kaldırılması ve hayatını kaybetmesi, gözleri ahlak polisine çevirdi. İrşad Devriyeleri (Gaşt-e Erşad) “moda” veya “ahlak” polisi olarak biliniyor. Ülke genelinde görev yapan bu polis grubu, genellikle sakallı erkek ve çarşaflı kadın görevlilerden oluşuyor. Geniş yetkilere sahip bu polisler her an her yerde çıkabiliyor. Giyim, kuşam ve davranışları “İslam’a aykırı” olanları uyarıyorlar. Kimilerine bunu tekrarlamayacağına dair kağıt imzalatıp, kimilerine para cezası kesiyor, direnenleri ise gözaltına alarak mahkemeye sevk edebiliyorlar.