“TÜİK yeterince şeffaf değil, verileri sorgulanabilir”

VATANDAŞ ENFLASYONUN ÇOKLUĞUNU ZATEN HİSSEDİYOR”

TÜİK’in verilerinin şeffaf olmadığını ve vatandaşın enflasyonu fazlasıyla hissettiğini ifade eden Doç. Dr. Ahmet Oğuz Demir, “Kime güvenirsiniz şeffaf olan veriye güvenirsiniz. Hem verinin kaynağı hem de verinin toplam süreciyle ilgili bir dizi güvenirlik kriteri ortaya konulur. Biz TÜİK’e baktığımızda “oradan topladım, buradan topladım” diyor ama temelde daha şeffaf olunması gereken bir süreç var. Teknolojiyi daha net kullanıp, bütün bunları çok kolay bir şekilde paylaşabilirsiniz. Bütün bu alanlarda TÜİK yeterince şeffaf olmadığı için, şeffaflıktan uzak bir ortamda, bir de gerçeklerle yayınlanan veriler arasındaki mesafe açıldığı için bu soru işareti ortaya çıkıyor. TÜİK’in verileri sorgulanabilir durumda şuan. Böyle baktığımız da aslında soru şu. TÜİK evet verileri topluyor.  Uluslararası yöntemlere uygun davranıyor ama gerçeklerle de ara açılıyor, şeffaf değil. Dolayısıyla hepimizde güvenirlik tartışması başlamış oluyor. Böyle baktığımız da TÜİK’e güvenilir demek her geçen gün zorlaşıyor. Özellikle iki tane veri var ki bu konuda TÜİK de aslında yanlışta olduğunu kabul ediyor. Nedir o veriler? Biri enflasyon diğeri işsizlik verisi. Sadece güvenirlik tartışması değil, memnuniyet tartışması da var. TÜİK kendi yaptığı araştırmada kendi verilerinden, hizmetlerinden memnuniyet oranı yüzde 57. Ve TÜİK diyor ki ben hedefi yüzde 62’ye çıkarmak istiyorum. Bu ciddi bir sorundur. Bir diğer sorunda sapmalar. Enflasyon tarafında TÜİK’in yapmış olduğu iki ayrı enflasyon verilerinde çok büyük bir fark var. İstanbul Ticaret Odası her ay fiyat istatistiği topluyor. Son aya bakın mesela. TÜİK istatistiğine göre İstanbul enflasyonu ayda 0.90 ama İstanbul Ticaret Odasına göre yüzde 1.60. Bu kadar sapma olursa vatandaş bu verileri nereden alıyorsunuz? Diye sorar. Vatandaş enflasyonun çokluğunu zaten hissediyor. Eğer enflasyonu yanlış ölçüyorsak yanlış yönetiriz. Ekonomi bir denge olayıdır. Dengesizlik başladığı zaman bütün sistem etkilenir ve ekonomik kriz kaçınılmaz olur” şeklinde konuştu.

“TÜİK EUROSTAT İLE ULUSLARARASI ANLAŞMAYA SAHİP BİR KURUM”

TÜİK verilerinin güvenilir olduğunu ve verilerin uluslararası kurumlarla paylaşıldığını ifade eden Prof. Dr. Sefer Şener, “TÜİK verilerini güvenilir buluyorum. Bunun nedeni de TÜİK’in bu verileri nasıl elde ettiğini ve bu verileri hangi kurumlarla paylaştığını görüyoruz. TÜİK her yıl 1 Ocak’ta hangi marketten, hangi markadan, hangi firmadan, hangi veriyi kullanacağını Avrupa Birliği İstatistik Ofisi’ne (Eurostat) bildiriyor. Yani TÜİK enflasyonla ilgili 460 parça malın fiyatını alıyor. Bu 460 parça malın tamamını öncesinde Eurostat’a bildiriyor. TÜİK Eurostat ile uluslararası anlaşmaya sahip bir kurum. TÜİK’in bildirdiği bu rakamlar Eurostat tarafından istenildiği an istenildiği zaman denetlenebiliyor. Dolayısıyla bu açıdan güvenilir buluyorum. TÜİK gibi kurumlar cumhuriyetin kurumları. Ve çok önemli işleve sahip kurumlar. TÜİK’in açıklamalarına göre vatandaşın hissettiği enflasyon çok fazla evet. Ama bunun temel bir sebebi var. Özellikle enflasyonla ilgili şöyle bir durum var. TÜİK enflasyonu ölçmek için 460’ın üzerinde malın çeşidinin fiyatını alarak bu ölçümü yapıyor. Fakat toplumdaki insanların gündelik hayatta kullandığı ürün sayısı en fazla 50 tanedir. Dolayısıyla aslında TÜİK’in kullandığı veri setindeki kalan 400 tanesi bizim hayatımızda bir anlam ifade etmiyor. Doğal olarak o 50 tane ürünün fiyatı ne kadar etkileniyorsa biz o kadar etkileniyoruz. Farklılık bundan kaynaklanıyor” dedi.