Oropouche virüsü nedir? Oropouche nasıl tedavi edilir?
Oropouche virüsü, Amerika’da son olarak Brezilya’da iki genç kadının ölümüne neden oldu.
Tembel hayvan ateşi olarak da bilinen virüse dair ilk vakalar Haziran ve Temmuz aylarında Avrupa’da da görüldü. Bu aylarda İspanya, İtalya ve Almanya’da görülen 19 vakanın Küba ve Brezilya’ya seyahat eden kişiler olduğu ifade edildi. Brezilya’da Temmuz ayı sonunda ülkenin kuzeydoğusunda yer alan Bahia eyaletinden iki genç kadının Oropouche nedeniyle hayatını kaybettiği açıklanmıştı.
Oropouche virüsü, sivrisinek ve küçük sineklerin ısırıklarıyla yayılıyor. Oropouche, yaygın olarak Culicoides paraensis adlı minik sinek türü tarafından bulaştırılan bir virüs. Bu sinek türü, Amerika’nın geniş bölgelerinde bol miktarda yer alıyor.
KAÇ VAKA YAŞANDI?
İlk vakalar, 1955 yılında Karayipler’de bulunan Trinidad ve Tobago’daki Vega de Oropouche köyünde kaydedildi. Virüs de ismini bu köyden aldı. Son altmış yılda, araştırmacılar Brezilya’da bu virüsün neden olduğu hastalığın 500 binden fazla kişide görüldüğünü tahmin ediyor. Ancak bu sayının düşük bir tahmin olduğu kabul ediliyor. Bu yıl Brezilya’da yaklaşık 10 bin vaka kaydedildi; bu sayı 2023’te 800 olarak kayıtlara geçmişti. Bu vakaların çoğu, Oropouche’un endemik olarak kabul edildiği Amazon bölgesinde gerçekleşti. Brezilya dışında son yıllarda Oropouche virüsü, Peru, Kolombiya, Ekvador, Arjantin, Fransız Guyanası, Panama, Trinidad ve Tobago, Bolivya ve Küba’da da bir halk sağlığı sorunu haline geldi.
NASIL BULAŞIYOR?
Virüs, enfekte bir kişiden başkalarına böcek ısırıkları yoluyla geçiyor. Cilt teması veya hava yoluyla bulaştığına dair henüz bir kanıt yok. Ancak Brezilya Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan bir raporda virüsün hamile kadınlardan bebeklerine geçebileceğine dair kanıtlar olduğu belirtildi. Oropouche virüsünün gebelikler ve doğmamış çocuklar üzerindeki etkileri halen araştırılıyor. Bu virüsün insanlarda daha çok görülmesinin nedenlerinin kentleşme, ormansızlaşma ve iklim değişikliğinin olduğu düşünülüyor. Oropouche ayrıca maymunlar gibi primatlar ve tembel hayvanlarda da görülüyor. Bilim insanları, bazı kuşları da etkileyebileceğinden şüpheleniyor.
BELİRTİLERİ NELER?
Oropouche, enfekte olan insanlarda grip benzeri bir hastalığa neden oluyor, sivrisineklerle yayılan ve şiddetli grip benzeri semptomlara neden olan viral dang hummasına benzetilebilir.
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre belirtiler şöyle:
- Aniden başlayan yüksek ateş
- Baş ağrısı
- Gözlerin arkasında ağrı
- Eklem sertliği veya ağrısı
- Titreme
- Mide bulantısı
- Kusma
Bu belirtiler genellikle beş ila yedi gün arasında sürüyor. Ancak Amerikan Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’ne göre (CDC) hastaların yüzde 60’nda belirtiler birkaç gün veya haftalar sonra yeniden ortaya çıkabiliyor.
TEDAVİSİ VAR MI?
Oropouche’un bir tedavisi yok. Akademik tıp dergisi The Lancet Microbe’de yayımlanan bir makale, Oropouche salgınlarını “küresel sağlık için yeni bir tehdit” olarak sınıflandırıyor ve yeni tedaviler için yeterli araştırma yapılmadığını vurguluyor. Brezilya Sağlık Bakanlığı, “hastaların dinlenmesi, semptomatik tedavi ve tıbbi izlenim yapılması gerektiğini” belirtiyor. Doktorlar, ateş, ağrı ve bulantı gibi belirtileri hafifletmek için belirli ilaçlar verebiliyor. Enfekte olanların böcek kovucu maddeleri kullanması, virüsün başkalarına yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir.